Iedereen kent wel eens van die periodes waarin je wat meer stress ervaart dan normaal. Het is dan ook helemaal niet gek om je af en toe gestrest te voelen. Het wordt pas een probleem als je je constant gespannen voelt. Onderschat de invloed van stress niet: behalve dat het je mentale gezondheid onder druk zet, kan het ook nadelige gevolgen hebben voor je lichaam. Wil je meer weten over de invloed van stress op je gezondheid? Lees dan snel verder.
Lees ook: de voordelen van meditatie
Wat is stress?
Stress betekent niets anders dan spanning of druk. Stress betekent verschillende dingen voor verschillende mensen. Wat bij de één stress veroorzaakt, kan voor de ander weinig betekenis hebben. Sommige mensen kunnen nu eenmaal beter met stress omgaan dan anderen.
Niet alle stress is slecht. In kleine mate kan stress je helpen taken te volbrengen of voorkomen dat je gewond raakt. Stress zorgt er bijvoorbeeld voor dat je op de rem trapt bij gevaar, om te voorkomen dat je een auto ongeluk krijgt. Ons lichaam is ontworpen om met kleine hoeveelheden stress om te gaan. Maar het lichaam is niet geschikt voor langdurige, chronische stress zonder dat daar negatieve gevolgen aan zitten.
Wat is de stressreactie?
Stress is de reactie van het lichaam op (mogelijk) dreigende situaties. Wanneer je je bedreigd voelt, ontstaat er een chemische reactie in het lichaam die je in staat stelt te handelen op een manier om letsel te voorkomen. Deze reactie staat bekend als ‘fight or flight’ reactie, of de stressreactie.
Tijdens de stressreactie gaat je hartslag omhoog, je ademhaling versnelt, je spieren spannen zich aan en je bloeddruk stijgt. Je bent klaar om in actie te komen. Het is een manier van het lichaam om zichzelf te beschermen.
Wat is de invloed van stress op je gezondheid?
Het menselijk lichaam is ontworpen om stress te ervaren en erop te reageren. Stress kan positief zijn, bijvoorbeeld bij het krijgen van een promotie of het krijgen van meer verantwoordelijkheid. Hierdoor ontstaat er een gezonde druk, waardoor we alert en gefocust blijven.
Stress wordt negatief wanneer je voortdurend met uitdagingen wordt geconfronteerd zonder verlichting of ontspanning tussendoor. Het resultaat is dat je overwerkt raakt en stress gerelateerde spanning opbouwt. Op de lange termijn kan dit zorgen voor een hoop klachten.
Symptomen van stress
Stress kan van korte of lange duur zijn. Beide kunnen leiden tot verschillende symptomen, maar chronische stress kan na verloop van tijd grotere gevolgen hebben voor de gezondheid. Stress symptomen kunnen je lichaam, gedachten, gevoelens en gedrag beïnvloeden.
Lichamelijke klachten:
- Hoofdpijn
- Slaapproblemen
- Vermoeidheid
- Spier- en gewrichtspijn
- Spijsverteringsproblemen
- Verandering in eetlust
- Hyperventilatie
- Verhoogde bloeddruk
Emotionele klachten:
- Concentratieproblemen
- Vergeetachtig
- Angst
- Rusteloos
- Gebrek aan motivatie
- Laag libido
- Prikkelbaar
- Sombere gevoelens
Gevolgen van langdurige stress
Een beetje stress zo nu en dan is niet iets om je zorgen over te maken. Voortdurende, chronische stress kan echter veel ernstigere gezondheidsproblemen veroorzaken of verergeren, waaronder:
- Mentale gezondheidsproblemen, zoals depressie en angststoornissen
- Hart- en vaatziekten, waaronder hartaandoeningen, hoge bloeddruk, hartritmestoornissen, hartaanvallen en beroertes
- Overgewicht
- Menstruatieproblemen
- Huid- en haarproblemen, zoals acne, psoriasis en eczeem, en permanent haarverlies
- Maagdarmproblemen, zoals GERD, gastritis, colitis ulcerosa en een prikkelbare darm
Stress management
Iedereen zal in zijn leven stress ervaren, dat is normaal. Stress vermijden is bijna niet mogelijk. Eén van de beste dingen die je daarom kunt doen voor je gezondheid, is leren hoe je met die stress om moet gaan. Een paar dingen die je kunt proberen zijn:
- Herken wat je stress bezorgt – thuis of op het werk – en zoek manieren om die situaties te vermijden of te veranderen.
- Probeer niet te veel hooi op je vork te nemen en stel je doelen voorop. Gun jezelf een pauze en wees niet te streng voor jezelf.
- Creëer een netwerk van goede vrienden en collega’s waar je terecht kunt als de stress begint op te bouwen. Ook kan een hobby of vrijwilligerswerk een goede uitlaatklep zijn.
- Stop of minder met roken en drinken. Hoewel alcohol en tabak de reputatie hebben dat ze je helpen ontspannen, kunnen ze angstgevoelens juist versterken.
- Investeer in je gezondheid en doe aan lichaamsbeweging. Drie keer per week een wandeling van 15 tot 20 minuten kan je al helpen om even tot rust te komen.
- Zorg voor een goede nachtrust. Drink geen cafeïne meer na 16:00 en vermijdt beeldschermen minimaal een uur voordat je gaat slapen. Daarnaast kan een to-do-lijstje voor de volgende dag je helpen om je gedachten uit je hoofd te zetten. Grote kans dat je dan makkelijker en sneller in slaap valt.
- Meditatie of andere ontspanningstechnieken kunnen je helpen om je geest tot rust te brengen.
Heb je een aantal stress gerelateerde klachten, dan is het goed om daar iets aan te doen. Doe je dat niet, dan kunnen je klachten erger worden en nadelige gevolgen hebben voor je gezondheid. Probeer daarom uit te vinden wat bij jou stress veroorzaakt en wat je helpt om tot rust te komen. Door te leren hoe je met stress kan omgaan, ontstaat er een goede balans tussen lichaam en geest.
