Wanneer de ‘R’ weer in de maand zit besteden we vaak meer aandacht aan ons immuunsysteem omdat er dan veel mensen grieperig worden. Onterecht eigenlijk, want we zouden heel het jaar door aandacht moeten besteden aan ons immuunsysteem! Je immuunsysteem werkt het hele jaar erg hard om jou te beschermen tegen allerlei ziekten en infecties. Maar hoe werkt dat immuunsysteem nu precies? Ik ga het je vertellen.
Lees ook: 5 gouden regels voor een goede gezondheid
Wat is je immuunsysteem?
Het immuunsysteem heeft een vitale rol: Het beschermt je lichaam tegen schadelijke stoffen, ziektekiemen en cel veranderingen die je ziek kunnen maken. Het bestaat uit verschillende organen, cellen en eiwitten.
Zolang je immuunsysteem goed werkt, merk je niet dat het er is. Maar als het niet meer goed werkt – omdat het zwak is of omdat het bijzonder agressieve kiemen niet kan bestrijden – dan word je ziek. In feite redt het dagelijks je leven: het is je immuunsysteem dat in de aanval gaat wanneer het iets opmerkt dat er niet hoort te zijn.
Taken van het immuunsysteem
Zonder immuunsysteem zouden we geen manier hebben om te vechten tegen schadelijke dingen die ons lichaam van buitenaf binnendringen of tegen schadelijke veranderingen die zich in ons lichaam voordoen. De belangrijkste taken van het immuunsysteem van het lichaam zijn:
- Ziekteverwekkende kiemen (ziekteverwekkers), zoals bacteriën, virussen, parasieten of schimmels, te bestrijden en uit het lichaam te verwijderen.
- Het herkennen en neutraliseren van schadelijke stoffen uit de omgeving.
- Het bestrijden van ziekteverwekkende veranderingen in het lichaam, zoals kankercellen.
Hoe wordt het immuunsysteem geactiveerd?
Het immuunsysteem kan worden geactiveerd door een heleboel verschillende dingen die je lichaam niet als eigen herkent. Deze worden antigenen genoemd. Voorbeelden van antigenen zijn de eiwitten op de oppervlakken van bacteriën, schimmels en virussen. Wanneer deze antigenen zich hechten aan speciale receptoren op de immuun cellen (cellen van het immuunsysteem), wordt in het lichaam een hele reeks processen in gang gezet.
Als je lichaam voor de eerste keer in contact is gekomen met een ziekteverwekkende kiem, slaat het gewoonlijk informatie op over de kiem en hoe deze te bestrijden. Als het dan opnieuw met de kiem in contact komt, herkent het de kiem meteen en kan het deze sneller gaan bestrijden.
Hoofdonderdelen van het immuunsysteem
Er zijn twee hoofdonderdelen van het immuunsysteem:
- Het aangeboren immuunsysteem, waar je mee geboren wordt.
- Het adaptieve immuunsysteem, dat je ontwikkelt wanneer je lichaam wordt blootgesteld aan microben of chemische stoffen die door microben vrijkomen.
Deze twee immuunsystemen werken samen.
Het aangeboren immuunsysteem
Het aangeboren immuunsysteem beschermt je lichaam onder andere tegen schadelijke indringers zoals virussen en bacteriën. Dit is het snelle reactie systeem. Het patrouilleert door het lichaam en reageert als eerste wanneer het een indringer vindt. Het aangeboren immuunsysteem is erfelijk en is actief vanaf het moment dat je wordt geboren. Wanneer dit systeem een indringer herkent, komt het onmiddellijk in actie. De cellen van dit immuunsysteem omringen de indringer en slokken hem op. De indringer wordt gedood binnen de cellen van het immuunsysteem.
Voorbeelden van je natuurlijke weerstand zijn:
- De huid
- Maagzuur
- Slijmvliezen
- En het grootste gedeelte: de darmflora
Het aangeleerde immuunsysteem
Naast de algemene afweer, hebben we ook een systeem in ons lichaam dat specifiek reageert op één ziekteverwekker per keer. Onder andere via antilichamen en immuun cellen. Dit noemen we het opgebouwde of aangeleerde immuunsysteem.
Het belangrijkste verschil tussen het aangeboren en het aangeleerde immuunsysteem is dat het aangeleerde immuunsysteem kan herkennen, leren en reageren. Dit systeem zal niet meteen reageren als het lichaam voor het eerst wordt aangevallen, maar zal zich de ‘vijand’ herinneren en die een volgende keer te lijf gaan.
Een vaccin werkt door dit gedeelte van het afweersysteem te activeren en ons systeem kennis te laten maken met het virus. Op deze manier leert ons immuunsysteem het virus herkennen en kan dus sneller in actie komen als het virus binnendringt. Je kan nog steeds ziek worden, maar je lichaam kan het sneller opruimen.
Nog nooit was je weerstand belangrijker dan nu. Zorgen voor een goede weerstand is dé manier om jezelf zo gezond mogelijk te houden. Je weerstand kun je op een aantal manieren versterken. In mijn blog ‘je immuumsysteem versterken? Zo doe je dat!’ leg ik je uit hoe je dit kunt doen!
